Ergonomisch werken, mogelijk een heel onbekend begrip maar ontzettend belangrijk. En zodra ik je uitleg wat het betekent, kun je waarschijnlijk een aantal dingen opnoemen waar je zelf mee te maken hebt. Wat voor werk je ook doet, er zijn altijd factoren die invloed hebben op je werk, de efficiëntie en zelfs op je gezondheid. Een ergonomische werkplek zorgt ervoor dat een medewerker zijn of haar werk zo efficiënt, comfortabel en veilig mogelijk kan uitvoeren. Dus wat is ergonomisch werken en waarom is het belangrijk?
Ergonomische werkplek
Ergonomie heeft te maken met de hulpmiddelen en omstandigheden van een werkplek, gericht op de persoon die gebruikmaakt van die werkplek. En dan vooral het aanpassen van deze middelen en omstandigheden tot een veilige en gezonde werkomgeving.
Denk daarbij aan een goede verstelbare bureaustoel en verstelbaar bureau, zodat iedereen comfortabel kan zitten, ongeacht zijn/haar lengte. Maar ook bijvoorbeeld de werkomstandigheden in een keuken van een restaurant. Is de keuken veilig genoeg en is het werkbaar? Ook koks kunnen rugklachten krijgen als ze op een veel te laag werkblad moeten werken.
Kortom, alle hulpmiddelen die kunnen helpen om je werksituatie comfortabeler en veiliger te maken, hebben te maken met ergonomie. Een ergonomische werkplek houdt rekening met alle aspecten van veiligheid en comfort én houdt daarbij rekening met verschillende behoeftes voor verschillende mensen.
4 Soorten ergonomie
Ergonomie is onder te verdelen in 4 onderdelen:
– Fysieke ergonomie draait om je fysieke verschijning, zoals het verschil in lengte van het personeel waardoor iets als een bureaustoel en bureau verstelbaar moeten zijn, maar ook de verschillende maten van een kogelvrijvest voor agenten, waardoor iedere agent een goed passend vest kan krijgen. Maar ook het uitvoeren van bewegingen valt hieronder. Je moet nog kunnen bewegen met dat kogelvrije vest aan, of met de vuurvaste kleding van brandweerlieden. Maar er moet ook voldoende ruimte op een bureau zijn om je muis te kunnen bewegen.
– Cognitieve ergonomie gaat over mentale processen, zoals de hoeveelheid stress die een bepaalde baan oplevert, hoe gemakkelijk systemen te gebruiken en aan te leren zijn en hoe hoog de mentale werkdruk ligt.
– Taalergonomie houdt rekening met tekst en leesbaarheid. Zowel de woordkeuze als lettergrootte. Is de tekst voor al het personeel leesbaar en begrijpelijk, of worden er veel kleine lettertjes gebruikt om het werk moeilijker te maken?
– Organisatie-ergonomie gaat over de werkstructuren. Hoe is de communicatie binnen het bedrijf? Wordt het personeel goed behandeld en gewaardeerd door hun werk? Is er flexibiliteit in werktijden of thuiswerken, zodat bijvoorbeeld een ouder met een ziek kind geen vrije dag hoeft op te nemen maar thuis kan werken?
Klinkt bekend? Dat kan. Want we schreven al eerder een artikel over vitaliteit , en die kernpunten zijn erg vergelijkbaar. Het verschil tussen vitaliteit en ergonomisch werken is vooral dat vitaliteit de focus op de persoon legt, en ergonomisch werken om de werkplek en de bedrijfscultuur gaat. Uiteraard kan een fijne, veilige, prettige werkomgeving bijdragen aan verschillende levels van vitaliteit. Maar het nemen van voldoende pauzes of af en toe staand werken gaan bijvoorbeeld je fysieke gezondheid niet opeens verbeteren, als je thuis elke dag met ongezond eten op de bank ploft.
Is een ergonomische werkplek verplicht?
Een werkgever is verplicht om een werkplek zo ergonomisch mogelijk te maken. Dit wil zeggen dat gebruiksvoorwerpen, maar ook technische systemen en uitvoerende taken zo ontworpen moeten zijn dat ze de veiligheid, de gezondheid, het comfort en het efficiënt functioneren van de werknemers bevorderen.
Dat wil dus zeggen dat een fabriek medewerker een vorklift moet kunnen gebruiken om iets van de bovenste plank te kunnen pakken, in plaats van via een krakkemikkige ladder naar boven te klimmen. Een ladder zou ten eerste niet veilig zijn en ten tweede niet efficiënt. Ook biedt een vorklift een stuk meer comfort en dus minder risico op bijvoorbeeld rugklachten door het tillen van zware materialen.
Maar ook de omgeving zelf moet zo goed mogelijk ingesteld zijn, denk daarbij bijvoorbeeld aan de stellages die de zware materialen moeten kunnen dragen en niet zomaar kunnen omvallen. De lichten moeten fel genoeg zijn om te zien waar je mee bezig bent en de omgeving moet schoon zijn. Een vervuilde lucht kan bijvoorbeeld voor luchtwegproblemen zorgen.
Maar ook het zorgen voor voldoende personeel is een belangrijk onderdeel van ergonomie. We hebben genoeg wetten in Nederland die uitbuiting voorkomen. Toch wordt er nog vaak genoeg meer druk en verwachting gelegd op te weinig personeel. Dit kan voor stress en mentale klachten zorgen maar ook voor veiligheidsproblemen. Bijvoorbeeld wanneer een taak door 2 mensen uitgevoerd zou moeten worden, maar iedereen te druk is, en een persoon het alleen oppakt.
Waarom is ergonomisch werken belangrijk?
Kortom, ergonomisch werken is afhankelijk van een flinke lading factoren. Uiteindelijk gaat het er dus om dat de werknemers zo goed, gezond, veilig en comfortabel mogelijk door hun werkdag komen. De werkgever heeft de verplichting om hieraan te voldoen.
Ergonomische werken is belangrijk om verschillende redenen. Allereerst staat een ergonomische werkomgeving dus gelijk aan een veilige werkomgeving. Dit is vooral belangrijk in werkomgevingen die een gevaar kunnen vormen, en dat zijn er meer dan je denkt.
In een kantooromgeving heb je wellicht minder veiligheidsrisico’s, laat staan in je thuiskantoor. Toch is ook daar een ergonomische werkomgeving belangrijk. Bijvoorbeeld om ziekteverzuim te voorkomen, zowel vanwege fysieke klachten vanwege slechte materialen als mentale klachten door een ongezonde werksfeer.
Een fijne werkomgeving zorgt er daarnaast juist voor dat de medewerkers veel gemotiveerder zijn om hun best te doen, meer creatieve oplossingen kunnen bedenken en beter in hun vel zitten. Dit alles kan bijdragen aan een betere vitaliteit en weerbaarheid. Een investering in een goede ergonomische werkomgeving, is dus een investering in vitaal en gemotiveerd personeel dat zich geen zorgen hoeft te maken om hun eigen veiligheid op werk.
